Arteriovenöz malformasyon (AVM) nedir?
Bir arteriyovenöz malformasyon (AVM), kan damarlarının anormal bir karışıklığıdır (bir kuş yuvası gibi). Karışıklık, normalde beyin dokusunu besleyen arterlerden ve normalde beyin dokusunu boşaltan damarlardan oluşur.
Arterler ve damarlar normalde tam olarak nasıl bağlanır ve düzgün bağlanmadıklarında ne olur?
Kan, vücudunuzda organize bir kapalı kan damarı devresi içinde hareket eder. Arterleriniz oksijen açısından zengin kanı kalbinizden beyninize ve vücudunuzun geri kalanına ve dokularına taşır. Damarlarınız oksijen ve besin açısından tükenmiş kanı ve dokulardaki atık ürünleri kalbe ve akciğerlere geri döndürür. Değişim, atardamarların ve damarların en küçük kan damarı birimlerinin birbirine bağlandığı kılcal damarlarınızda gerçekleşir. Normal kan dolaşımı böyle çalışır
Bir AVM'niz varsa, atardamarlarınız ve damarlarınız arasındaki bu kılcal damar "köprü" eksiktir. Malformasyon, arteriyel (arterler) tarafından arteriyel-kapiller ve venöz (damarlar) tarafına kadar vasküler ağaç boyunca herhangi bir yerde başlayabilir.
Atardamarlarınızdan gelen kan akışının gücü AVM'ye çok fazla basınç getirir. Damarların zayıf duvarları vardır ve her zaman kan akışının basıncına uyum sağlayamazlar. Damarlarınız kan basıncını kaldıramazsa, patlayabilir ve kanayabilir, bu da önemli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Beyin arteriyovenöz malformasyonu (AVM) nedir?
Beyin AVM'leri, beyin dokunuzun herhangi bir yerinde veya beyninizin yüzeyinde gelişen AVM'lerdir. AVM'ler en yaygın olarak beyninizde, beyin sapında ve omurilikte meydana gelir.
Arteriyovenöz malformasyonlar (AVM'ler) vücudun diğer bölgelerinde ortaya çıkıyor mu?
Vücudumuzda yaklaşık 150.000 km kan damarımız var. Dolayısıyla, arteriyovenöz malformasyonların (AVM'ler) vücudunuzun herhangi bir yerinde - yüzünüzde, kollarınızda veya bacaklarınızda ve kalp, karaciğer, akciğerler, genital veya üreme sistemi gibi doku ve organlarınızda - oluşması mümkündür. Bu AVM'lere periferik arteriyovenöz malformasyonlar denir.
Arteriyovenöz malformasyonlar (AVM'ler) ne kadar yaygındır?
Arteriovenöz malformasyonlar nadirdir. Yaklaşık 100.000 kişiden 1'inde bulunurlar.
Arteriovenöz malformasyon (AVM) kimlerde görülür?
Herkes bir AVM ile doğabilir. Esas olarak 20 ila 40 yaş arasındaki genç insanlarda keşfedilir. Semptom riski 40 ila 50 yaşları arasında en yüksektir. AVM'ler eşit sayıda erkek ve kadında görülür.
Arteriyovenöz malformasyonlar (AVM'ler) nasıl zarar verir?
AVM'ler aşağıdaki şekillerde zarar verir:
Kanama. Çevre dokulara kanama kalıcı hasara neden olabilir. Önemli kanama meydana gelirse, ölümle sonuçlanabilir.
Anatomik parçalara bastırma ve yer değiştirme. Anormal bir bağlantı, damarlarınızda daha fazla kan oluşmasına neden olur. Damarlar büyüyebilir ve yakındaki dokuya baskı yapabilir. Bu sadece oksijenlenmeyi engellemekle kalmaz, aynı zamanda lenfatik sisteminizden boşalmayı da etkiler.
Dokuların ihtiyaç duyduğu oksijeni tüketmesi. Arterler ve damarlar arasında kılcal köprü olmadığı için oksijen ve besinler AVM'nin olduğu dokuya ulaşmaz. O bölgedeki doku ve sinir hücreleri ölebilir.
Arteriovenöz malformasyonlar tehlikeli midir?
En büyük tehlike kanamadır (kanama). Ani, şiddetli bir baş ağrısı hissederseniz (“hayatınızdaki en kötü”) 112'i arayın. Kanayan bir beyin AVM'niz olabilir. Her yıl yırtılmamış beyin AVM'lerinin yaklaşık %2,2'si ve daha önce parçalanmış AVM'lerin %17'si patlar (yırtılır).
BELİRTİLER VE NEDENLERİ
Arteriovenöz malformasyona (AVM) ne sebep olur?
Bilim adamları, arteriyovenöz malformasyonlara neyin neden olduğundan emin değiller. Hamilelik sırasında geliştiklerine inanırlar, bu nedenle bir AVM ile doğarsınız (doğuştandırlar). Kafa travması veya belirli enfeksiyonları olan kişilerde bazı vakalar bildirilmiştir. Sadece nadir durumlarda AVM'lerin kalıtsal olduğu düşünülür (ailelerde çalıştırılır).
Arteriovenöz malformasyonların belirtileri nelerdir?
Arteriyovenöz malformasyonunuz varsa semptomlarınız olabilir veya olmayabilir. AVM'leri olan kişilerin %15 kadarında semptom görülmez. Çoğu zaman, bir AVM'ye sahip olduğunuz ilk işaret, kanamadan sonradır.
Beyin AVM'si: Beyin AVM'niz varsa ve bu bir kan damarı kanamasına (yırtılmaya) yol açıyorsa, felç ve beyin hasarına neden olabilir. Beyin AVM'si olan kişilerin yaklaşık %50'sinde ilk semptom olarak beyin kanaması (kanama) görülür.
AVM'ler çevredeki dokuyu tahriş ederek aşağıdakiler dahil nörolojik semptomlara neden olabilir:
Bilinç kaybı olan veya olmayan nöbetler.
Baş ağrısı. (Ağrının doğası, süresi, sıklığı ve şiddeti kişiden kişiye değişir.)
Kas zayıflığı veya tam felç.
Mide bulantısı ve kusma.
Uyuşma veya karıncalanma hissi.
Baş dönmesi.
Hareket, konuşma, hafıza, düşünme, denge veya görme ile ilgili sorunlar.
Zihinsel karışıklık, halüsinasyonlar veya bunama.
Omurilik AVM'si: Omurilik AVM'niz varsa, semptomlar şunları içerir:
Sırt ağrısı (ani ve şiddetli olabilir) veya alt bedeninizde (kalçalar) ve bacaklarda ayak parmaklarınıza kadar güçsüzlük.
Etkilenen sinirlerin vücut bölgelerinde kas zayıflığı veya felç.
Diğer konumlardaki AVM'ler: Vücudunuzun başka yerlerinde (beyniniz ve omurganız dışında) AVM'leriniz varsa, boyutlarına ve konumun önemine bağlı olarak semptomlarınız olabilir veya olmayabilir. Genel semptomlar şunları içerebilir:
Efor sırasında nefes darlığı.
Kan tükürme (AVM akciğerlerinizdeyse).
Karın ağrısı.
Siyah dışkı/kaka (eğer AVM sindirim sisteminizdeyse).
Kollarda, bacaklarda veya gövdenizde yumrular.
Ağrı ve şişlik.
Kas zayıflığı veya felç.
Uyuşma veya karıncalanma hissi.
Cildinizde yaralar veya açık ülserler.
TEŞHİS VE TESTLER
Arteriyovenöz malformasyonlar (AVM'ler) nasıl teşhis edilir?
Sağlık uzmanınız size belirtilerinizi soracak ve fizik muayene yapacaktır. Bazen, bir AVM mevcut olduğunda arterlerde ve damarlarda duyulan hızlı bir kan akışı sesi olan bir üfürüm dinlerler.
Arteriovenöz malformasyonları saptamak için kullanılan görüntüleme testleri şunları içerir:
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI).
Bilgisayarlı tomografi.
Kateter anjiyografi. Kasıktaki bir atardamara kateter adı verilen bir tüp yerleştirilir ve incelenecek bölgeye taşınır. Kan damarlarınızın ayrıntılarını görüntülemek için boyalar ve X ışınları kullanılır.
Ultrason. Resim üretmek için ses dalgalarını kullanır.
Şüpheli beyin AVM'leri için beyin görüntüleme testleri şunları içerebilir:
Serebral manyetik rezonans anjiyografi (MRA). Beyninizin içindeki ve çevresindeki kan damarlarınızın ayrıntılı resimlerini üretmek için manyetik alan ve radyo dalgalarını kullanır.
Bilgisayarlı tomografi anjiyografi (BTA). Kan damarlarınızın ayrıntılı resimlerini görmek için X-ışınlarını kullanır.
Transkraniyal Doppler ultrason. Beyninizdeki kan akışının hızını belirlemek için ses dalgalarını kullanır.
Birçok AVM semptomlara neden olmadığından, bazıları yalnızca başka bir durum (yaralanmalar, görme sorunları veya baş ağrıları gibi) için yapılan bir görüntüleme testi sırasında veya kanama ve semptomlara neden olduktan sonra keşfedilir.
Arteriovenöz malformasyonların (AVM'ler) komplikasyonları nelerdir?
Beyin AVM'lerinin komplikasyonları şunları içerir:
Beyin kanaması/inme.
Nöbetler.
Anevrizma. Bu, AVM'yi veya AVM'yi (arterler, damarlar) besleyen herhangi bir kan damarının duvarlarında balon benzeri bir çıkıntıdır. Kan damarı duvarlarınızdaki yapısal bir zayıflık nedeniyle gelişirler. Tüm beyin ve omurilik AVM'lerinin yaklaşık %50'sinde anevrizmalar gelişir.
Düşünmeyi, zihinsel işlemeyi, hafızayı veya konuşmayı anlamayı etkileyen beyin hasarı.
Özellikle beyninizdeki büyük bir kanamadan dolayı koma ve ölüm.
YÖNETİM VE TEDAVİ
Arteriovenöz malformasyonlar (AVM'ler) için tedaviler nelerdir?
Tedavi seçenekleri AVM'nin tipine, boyutuna ve konumuna, AVM rüptürü riskine, semptomlarınıza, yaşınıza ve genel sağlığınıza bağlıdır. İdeal olarak, tedavinin amacı kanama olasılığını azaltmak veya kalıcı olarak ortadan kaldırmaktır. Beyninizdeki ve omuriliğinizdeki cerrahi, ciddi komplikasyonlar ve ölüm dahil riskler içerir. Her kişi ve her kişinin AVM'si benzersizdir ve her durumda mükemmel karar verme araçları yoktur. Genel olarak, yine de, bir arteriyovenöz malformasyonu mümkün olan en kısa sürede tedavi etmek, genellikle ciddi komplikasyonlardan kaçınmanın en iyi yoludur.
Bu yaklaşımlardan biri veya birkaçı denenebilir:
AVM'yi çıkarmak için ameliyat. Cerrahi, AVM'nin yakınında küçük bir kesi yapmayı, çevreleyen arterleri ve damarları kanamaması için mühürlemeyi ve ardından AVM'yi cerrahi olarak çıkarmayı içerir. Kan akışı normal kan damarlarına yönlendirilir. Ameliyat bu durumun tedavisidir.
Embolizasyon. Bu prosedürde, kasıklarınızdaki bir artere bir kateter yerleştirilir ve AVM'nin bulunduğu yere taşınır. Bir kez orada, AVM'ye kan akışını yavaşlatan veya durduran yapıştırıcı benzeri bir madde, bobinler veya başka bir madde salınır. Bu yaklaşım, AVM'ler büyük olduğunda ve içlerinde çok fazla kan akışı olduğunda kullanılır. Bu sayede hemen ardından ameliyat yapılırsa daha az kanama riski ile daha kolay çıkarılabilirler. Ameliyat hemen yapılmazsa, embolizasyon rüptürü azaltmak için kan akışını da yavaşlatabilir.
Gama bıçaklı (Gamaknife) radyocerrahi. Bu yaklaşım, bir AVM'yi birkaç yıl içinde yavaşça küçülten, yara izi bırakan ve çözen veya AVM'nin ameliyatla çıkarılmasını kolaylaştıran yüksek oranda odaklanmış radyasyon ışınları kullanır.
Bu standart tedavi yaklaşımları denenemezse ne olur?
AVM'ler karmaşık olabilir. AVM'nin, cerrahi veya diğer tedavilerin tehlikelerinin daha fazla endişe duyduğu ve hiçbir şey yapmamaktan daha büyük bir risk oluşturduğu bir alanda bulunabileceği zamanlar olabilir. Bu durumda, sağlık ekibiniz zaman içinde görüntüleme testleri ile AVM'nizi dikkatli bir şekilde izlemeyi seçebilir. AVM, artan kanama riskini gösteren değişiklik belirtileri göstermeye başlarsa, o sırada tedavi düşünülebilir. Her kişi ve her arteriyovenöz malformasyon benzersizdir. Sağlık ekibiniz sizinle ve ailenizle özel durumunuz ve AVM'nize yaklaşmanın en iyi yolu hakkında konuşacaktır.
Arteriyovenöz malformasyon (AVM) için beyin ameliyatından sonra ne olur?
AVM'nin tamamen kaldırıldığından veya yok edildiğinden emin olmak için bir beyin taramanız olacak. Ayrıca hastanede kısa bir süre kalacaksınız (birkaç gün) ve kısa süreli rehabilitasyondan geçeceksiniz.
Gama bıçağı tedavisi görüyorsanız, AVM'nin küçülüp küçülmediğini görmek için zaman zaman taramalarınız olacaktır.
Arteriovenöz malformasyonların tedavisine yardımcı olmak için hangi ilaçlar kullanılır?
AVM'lerin bazı semptomlarını hafifletmek için ilaçlar verilebilir. Bunlar şunları içerir:
Nöbet önleyici ilaçlar.
Baş ağrısı ve sırt ağrısı için ağrı kesiciler.
Arteriyovenöz malformasyonların (AVM'ler) riskleri nelerdir?
Bir AVM'ye sahip olmanın en büyük riski kanamasıdır. AVM beyninizdeyse, beyin kanaması felce, beyin hasarına veya nöbetlere neden olur. Bu alanlar kapalı olduğundan, AVM'ler beyninizin ve omuriliğinizin bazı kısımlarına da basabilir ve yer değiştirebilir.
AVM'ler bulundukları alanlardaki oksijen miktarını azaltır. Azaltılmış oksijen seviyesi dokuya zarar verir.
ÖNLEME
Arteriovenöz malformasyonlar (AVM'ler) önlenebilir mi?
Hayır, AVM'ler önlenemez çünkü araştırmacılar onların doğuştan geldiğine, yani onlarla doğduğunuza inanıyor. Ancak bu makalede listelenen semptomlardan herhangi birini geliştirirseniz, hemen sağlık uzmanınıza görünün. Gelişen semptomlara hızla yanıt vermek en iyi yaklaşımdır.
GÖRÜNÜM / PROGNOZ
Arteriovenöz malformasyonum (AVM) varsa nasıl bir sonuç bekleyebilirim?
Her kişinin AVM'si benzersiz bir durumdur. Ameliyat olduysanız ve AVM'niz başarıyla çıkarıldıysa, bu durumdan kurtulursunuz.
Diğer AVM tedavilerinin sonucu çok iyidir, ancak aşağıdakiler dahil birçok değişken vardır:
- Konum.
- Boyut.
- AVM'nin türü.
- Yaşınız ve genel sağlığınız.
Sağlık ekibiniz AVM'nizi ve olası beklenen sonucu en iyi şekilde tartışabilir.
Arteriyovenöz malformasyonunuz varsa ve tedavi görmezseniz %2,2 oranında patlama olasılığı vardır.
Ne zaman acil bakım aramalıyım?
Ani, şiddetli bir baş ağrısı ("hayatımın en kötüsü"), nöbetler, kollarınızda veya bacaklarınızda güçsüzlük, görme sorunları, denge sorunları veya hafıza ve dikkat sorunları yaşarsanız, 112'i arayın. Bunlar, yaşamı tehdit eden bir acil durumun belirtileridir. Bu bir beyin kanaması olabilir.
Tüm arteriyovenöz malformasyonlar (AVM'ler) sonunda kanar mı?
Hayır. Bazı arteriyovenöz malformasyonlar hiçbir zaman kanamaya neden olmazlar ve yaşamınız boyunca semptomlara veya herhangi bir sağlık sorununa neden olmayabilirler. Bazıları yalnızca başka bir nedenle görüntüleme testi sırasında veya bir otopsi sırasında ölümden sonra keşfedilir.
AVM'ler kanama dışında başka sağlık sorunlarına da neden olabilir. Büyüyen ve genişleyen bazı AVM'ler bir doku alanına baskı yapabilir ve o bölgede doku hasarına, sinir hücresi hasarına ve diğer hücre hasarlarına neden olabilir. Yeterince büyükse ve hayati bir bölgedeyse, atardamarlarınız ve damarlarınız arasındaki kılcal damarların olmaması, bu bölgedeki dokuda oksijen, besin ve atık alışverişi eksikliğine neden olabilir. Bu doku ölümüne yol açabilir.
Arteriovenöz malformasyonlar (AVM'ler) ölümcül olabilir mi?
Evet, ne yazık ki, olabilirler. Bir arteriyovenöz malformasyonun ne kadar ölümcül veya şiddetli olabileceği, boyutuna ve konumuna bağlıdır. Beyninizdeki yırtılmış bir AVM'den büyük bir kanama ölümcül olabilir. Bununla birlikte, bazı kişilerde AVM'ler vardır ve hiçbir zaman herhangi bir semptom veya sağlık sorunu yaşamazlar.
Başımdaki ağrının yeri arteriyovenöz malformasyonun (AVM) yerini mi gösteriyor?
Şart değil. Olabilir, ancak çoğu zaman baş ağrısını hissettiğiniz yer AVM alanına özgü değildir.
Arteriyovenöz malformasyonları (AVM'ler) olan hamile bir kişinin riski artar mı?
Hamilelikle birlikte gelen kan hacmi ve kan basıncındaki artış nedeniyle, AVM ile hamile kalmak AVM kanaması riskini artırabilir. Bazı kişilerde hamileliğin getirdiği değişiklikler AVM semptomlarının aniden ortaya çıkmasına veya kötüleşmesine neden olabilir.
Arteriyovenöz malformasyonlar (AVM'ler) çocukları nasıl etkiler?
AVM'ler, çocuğunuzun öğrenme yeteneğinde küçük değişikliklere veya davranış değişikliklerine neden olabilir. Bu değişiklikler, çocuğunuz büyüdüğünde (semptomlar gelişirse) daha belirgin semptomlar gelişmeden önce olabilir.
Arteriyovenöz malformasyonlardan (AVM'ler) kaynaklanan beyin kanamaları her zaman önemli beyin hasarına neden olabilir mi?
Hayır. Mikro kanama adı verilen bazı çok küçük beyin kanamaları, sınırlı hasara ve birkaç belirtiye neden olur.
Arteriyovenöz malformasyonlardan (AVM'ler) kaynaklanan beyin kanamaları her zaman önemli beyin hasarına neden olabilir mi?
Hayır. Mikro kanama adı verilen bazı çok küçük beyin kanamaları, sınırlı hasara ve birkaç belirtiye neden olur. Ancak zamanla, birçok mikro kanama bunama riskini artırabilir ve düşünme işlevlerini bozabilir.
Arteriovenöz malformasyon, anevrizma, hemanjiyom, kavernöz malformasyon ve fistül arasındaki fark nedir?
Anevrizma, bir arterde zayıflamış, balonlaşmış bir alandır. En sık iki arterin dallandığı noktada oluşur. Bir AVM'nin bir komplikasyonu olarak bir anevrizma gelişebilir.
Hemanjiomlar ciltte görülen vasküler (kan damarı) malformasyonlardır. Ayrıca çilek izi olarak da bilinirler. Tehlikeli değildirler ve tedavi gerektirmezler.
Kavernöz malformasyonlar bir tür vasküler lezyondur. Bir AVM'den farklı olarak, genellikle pıhtılaşmış, yavaş hareket eden kanla doludurlar. Sızıntı yapabilirler ancak genellikle AVM'ler kadar şiddetli sızıntı yapmazlar ve genellikle semptomlara neden olmazlar.
Fistül, kan damarlarının anormal bağlantısı için genel bir terimdir. Arteriovenöz fistüller beyninizi ve omuriliğinizi (dura mater veya araknoid) kaplayan dokuda bulunur. AVM'ler beyninizin dokularında bulunur.