Boyun Fıtığı (Servikal Disk Hernisi) travma, zorlama veya uzun süreçte meydana gelen yıpranmalara bağlı olarak 7 adet omur arasında bulunan harekete yardımcı olan ve yastık görevi gören disklerin omurilik kanalına doğru taşmasıdır. Taşan disk materyali doğrudan omuriliğe veya sinir köklerine baskı yaparak ağrı, uyuşma ve hareket kayıplarına yol açabilir.
Disk ve faset eklemleri omurların hareketlerine izin vererek boynunuzu ve sırtınızı eğmenizi ya da çevirmenizi mümkün kılarlar. Disk, “annulus fibrosus” adı verilen dayanıklı bir dış tabaka ve “nucleus pulposus” adı verilen jöle kıvamında bir merkezden oluşur.
Nedenleri
Boyun fıtığı 20-50 yaşları arasında, genellikle vücudunu çok kullanan kişilerde ortaya çıkar. Ağır yük kaldırma, ters bir hareket yapma, itme hareketinin sık yapılması bağ dokusunun yırtılmasını yani fıtık riskini artırır. Trafik kazaları ya da yüksekten düşme de diğer nedenler arasındadır.
Uzun süre masa başında çalışan boynu öne doğru eğmeyi gerektiren bilgisayar kullanımı ve uzun süreli cep telefonu kullanımı fıtığın oluşma riskini önemli ölçüde artıran önemli faktörlerdir.
Tam olarak genetik bir geçiş söz konusu olmasa da anne veya babasında da bu hastalık görülen çocukların boyun fıtığı olma riski, disk eklemlerin hassasiyetinde genetik faktörlerin etkili olabilmesinden ötürü, daha fazladır.
Belirtiler
Boyun fıtığının en önemli bulgusu boyun ağrısıdır. Fakat her boyun ağrısı fıtıktan kaynaklanmaz. Bunların büyük bir kısmı kas kökenli ağrılardan kaynaklanır. Boyun ağrısından sonra diğer önemli bölge kollarda ağrı, uyuşma ve güç kaybıdır.
Fıtığa bağlı gelişen ağrılar; sırta, kürek kemiğine, omuza, başın arka tarafına ve parmak ucuna kadar inen ağrılar şeklinde görülür. Ağrı dışında ileri derece fıtıklar; sıkışan sinirin fonksiyonuna bağlı olarak kolların ve parmakların belli bölgelerinde uyuşukluk, karıncalanma, güç kaybı ile de ortaya çıkabilir.
Nadiren büyük fıtıklar veya fıtıkla birlikte oluşan kireçlenmeler omurilik baskısına yol açabilir. Bu durumda doğrudan omurilik hasarı bulguları görülür. Ayaklarda uyuşma, idrar ve dışkı kaçırma da bu hastalarda ortaya çıkan ciddi bulgulardır.
Tedavi
Boyun fıtıklarında fıtığın büyüklüğü, hastanın yakınma düzeyi ve muayene bulguları bir bütün olarak değerlendirilerek tedavi şeması çizilir.
Hastaların büyük bölümü analjezik tedavi, postürün düzeltilmesi, fizik tedavi ve rehabilitasyonla toparlar.
Ancak omurilik veya sinir köküne ciddi bası oluşturan ve diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen olgularda cerrahi tedavi uygulanır.
Cerrahi Tedavi
Boyun fıtıklarında güncel tedavi şekli boynun ön tarafından girilerip diske ulaşılarak diskin boşaltılması, omurilik ve sinir kökünün rahatlatılması daha sonrasında ise disk boşluğuna kafes veya disk protezinin yerleştirilmesidir. Bazı seçilmiş olgularda arkadan girilerek laminektomi yani omurga arka kemik yapısının bir miktar tıraşlanmasından sonra disk boşaltılır. Bu yöntem küçük ve foraminal denilen sinir kökünün geçtiği kanala yerleşen taze fıtıklarda uygulanabilen bir yöntemdir.
Disk Protezi mi? Kafes mi?
Fıtığın şekli, hastanın yaşı ve boyun omurlarının dizilimi gibi faktörler kullanılacak malzeme seçiminde yardımcı olur. Protez ile diskektomi yapılan bölgede hareketin devamlılığı sağlanırken, kafes o bölgenin füzyonuna yani kaynamasına yol açar.
Tedavi Sonrası Yaşam
Disk cerrahisinden sonra hastalar ortalama 7-10 gün boyunluk kullanır. Devam eden süreçte normal yaşamlarına devam edebilirler. Boyun fıtığı cerrahisi doğru endikasyon ve tecrübeli ellerde yapıldığında hasta memnuniyetinin yüksek olduğu bir cerrahi yaklaşımdır.